Στην Τυνησία, το καθεστώς του Μπεν Αλί, τραντάζεται στα μέσα Δεκέμβρη για πρώτη φορά τόσο σοβαρά τα 23 χρόνια που κυβερνά με περισσή καταπίεση και διαφθορά. Μια πρωτοφανής λαϊκή εξέγερση ξεσπά μετά την ταπεινωτική κατάσχεση της πραμμάτειας ενός νεαρού πανεπιστημιακού αποφοίτου 26 χρονών που δούλευε ως πλανόδιος πωλητής φρούτων και λαχανικών, απ’ τη δημοτική αστυνομία. Η απόπειρα αυτοκτονίας του νεαρού μικροπωλητή, σε συνδυασμό με τον θάνατο από ηλεκτροπληξία ενός 25χρονου, κι ενός 34χρονου (Houssine Ben Faleh Fahli και Lofti Guadri) στο Sidi Bouzid, έθεσαν σε κίνηση μια εκτεταμένη αμφισβήτηση του καθεστώτος.
26 Δεκέμβρη: Οργισμένες διαδηλώσεις συνεχίζονται στο Sidi Bouzid για 6η μέρα στη σειρά. Επιθέσεις σε αστυνομικούς, ένα όχημα της αστυνομίας, κρατικών και κομματικών γραφείων με μολότωφ και πέτρες. Η αστυνομία απαντά με εντατικοποίηση της χρήσης των δακρυγόνων και εκατοντάδες συλλήψεις. Λήγουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της γενικής ένωσης εργατών και του τοπικού κυβερνήτη, καταλήγοντας στην απελευθέρωση όλων των διαδηλωτών (34 προφυλακισμένοι ως τότε), με εξαίρεση 3 για “λόγους κρατικής ασφαλείας”.
28 Δεκέμβρη: Μεγάλες διαδηλώσεις ανέργων πτυχιούχων και αλληλέγγυων προς τον λαό του Sidi Bouzid στην Τύνιδα. Συνθήματα κατά του καθεστώτος, ενάντια στην αύξηση των τιμών, και κοινωνικής δικαιοσύνης κυριαρχούν. “Αξιοπρέπεια είναι η εργασία και η ελευθερία”, στίχο του εθνικού ύμνου επαναλαμβάνουν πολλοί νέοι διαμαρτυρόμενοι για την ανεργία (πάνω από 75% των κατοίκων της χώρας είναι κάτω των 30 ετών, ενώ τα επίσημα στατιστικά για την ανεργία μεταξύ των νέων την φέρουν στο 20%).
1 Γενάρη: Οι ταραχές εξαπλώνονται σε πολλά χωριά του Sidi Bouzid μετά τον θάνατο ενός διαδηλωτή, του Chawki Hidri από πυροβολισμούς αστυνομικών στις 24 Δεκέμβρη. Μετά τους άγριους ξυλοδαρμούς συλληφθέντων, οι δικηγόροι ανταποκρίνονται σε πρόσκληση του σωματείου τους και φορούν κόκκινα περιβραχιόνα σε όλα τα δικαστήρια της χώρας, δεχόμενοι την επίθεση αστυνομικών με πολιτικά έξω από πολλά δικαστήρια.
3 Γενάρη: Κάλεσμα μέσω facebook 11.000 νέων τυνήσιων σε γενική απεργία. Μέσα σε λίγες μέρες, το “η εργασία είναι δικαίωμα” έχει δώσει τη θέση του σε συνθήματα όπως “αρκετά με τον Μπεν Αλί”, “υπουργείο εσωτερικών=υπουργείο τρομοκρατίας”, και άλλα ανοιχτά αντικυβερνητικά κι αντικατασταλτικά συνθήματα. Το καθεστώς λογοκρίνει μια πλατφόρμα blogging, μια πύλη πληροφοριών που εδρεύει στο εξωτερικό, φιλτράρει συγκεκριμμένες λέξεις-κλειδιά στο twitter, ιστοσελίδες έχουν κλειδωθεί κλπ. Στο εξωτερικό, ο αγγλοσαξονικός τύπος περιγράφει το καθεστώς ως απογυμνωμένο από πραγματική κοινωνική και πολιτική δύναμη, ενώ ο γαλλικός είναι πιο προσεχτικός στις διατυπώσεις του.
6 Γενάρη: Ένταση, απεργίες, διαδηλώσεις και συλλήψεις μετά την κηδεία του Mohamed Bouazizi. Βίαιες διαδηλώσεις στην Thala (νοτιοδυτικά της Τύνιδας) αναγκάζουν σε κλείσιμο τα σχολεία της πόλης μέχρι νεωτέρας. Συλλήψεις του ράπερ El Général και των ακτιβιστών μπλόγκερς Hamadi Kaloutchal, Slim Amamou, Azyz Ammami.
8 Γενάρη: Τουλάχιστον ένας νεκρός στις νέες διαδηλώσεις ενάντια στην ανεργία στη Thala, αναφέρει το Reuters. Οι ταραχές εξελίσσονται με απρόβλεπτο και χαοτικό τρόπο, χάρη στην απουσία παραδοσιακών οργανωτικών και θεσμικών πολιτικών δομών.
9 Γενάρη: Επέμβαση του στρατού με αποτέλεσμα τον θάνατο 5 διαδηλωτών. Τα συνδικάτα αρνούνται να καταδικάσουν το κίνημα. Τεταμένη ατμόσφαιρα. Έκρηξη στην πρεσβεία της Τυνησίας στο Seine-Saint-Dennis στο Παρίσι. Απόπειρες αυτοκτονίας κατοίκων αναφέρονται σε περιοχές όπου ο στρατός προελαύνει. Σφοδρές συγκρούσεις στη Regueb όπου η αστυνομία ανοίγει πυρ σκοτώνοντας τρεις. Απαγόρευση συναθροίσεων, στρατιωτικός νόμος και χρήση πραγματικών πυρών από στρατιωτικές δυνάμεις και παραστρατιωτικούς (τάγματα θανάτου). Στην Kalima αστυνομικοί την πέφτουν με πραγματικά πυρά σε κηδεία δολοφονημένου διαδηλωτή, κυνηγώντας τους συγγενείς και συντρόφους του, μέχρι να εγκαταλείψουν το φέρετρο πίσω. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τον αριθμό των νεκρών. Τουλάχιστον 16 νεκροί και δεκάδες τραυματίες στην Thala. Συγκρούσεις και νεκροί διαδηλωτές σε Feriana, Meknassi, Reguab. Πυρκαγιές και πένθος παντού, καθώς ο λαός πέραν του να πλήξει ορισμένα κυβερνητικά κτήρια φαίνεται στην ουσία ανίσχυρος μπρος στα τάγματα θανάτου και τον στρατό. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Chebbi κάνει λόγο για 20 νεκρούς (στην πραγματικότητα ο αριθμός ξεπερνά κατά πολύ αυτό το νούμερο -πιθανώς πολλαπλάσιος- ενώ υπάρχουν αγνωστο πόσοι αγνοούμενοι) και ζήτησε απ’ τον Μπεν Αλί κατάπαυση του πυρός. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, οι νεκροί “είναι δύο ως πέντε, που σκοτώθηκαν ενώ η αστυνομία βρισκόταν σε αυτοάμυνα”.
10 Γενάρη: Διαδηλώσεις και ταραχές σε Bab Jdid, Bab Eljazira, Boumendil, Bab Laassel, Bardo, Mannouba, Den Den και στην πρωτεύουσα Τύνιδα. Στην Kasserine, η αστυνομία περικυκλώνει τους δικηγόρους της πόλης και τους απειλεί με τα όπλα της. Βίαιες συγκρούσεις στην Jendouba, οι εξεγερμένοι παίρνουν την πόλη στα χέρια τους, αν και η αστυνομία συνεχίζει τον πόλεμο φθοράς με πραγματικά πυρά. Η κυβέρνηση κλείνει σχολεία και πανεπιστήμια “μέχρι νεωτέρας”, καθώς αυτά είχαν μετατραπεί σε χώρους συνάντησης και οργάνωσης των εξεγερμένων.
Εστίες ταραχών στην Τυνησία
11 Γενάρη: “Ειρηνική συγκέντρωση” καλλιτεχνών και άλλων, για την απελευθέρωση των κρατουμένων της εξέγερσης. Οι μαροκινές αρχές απαγορεύουν συγκέντρωση στο Ραμπάτ υπέρ του τυνησιακού λαού. Πρώτες αναφορές για αυτομόληση στρατιωτών που έστρεψαν τα οπλα τους προς την αστυνομία, ενώ ομάδες διαδηλωτών κατέφυγαν σε καμιόνια του στρατού για να διαφύγουν από αστυνομικούς, στην Kasserine. Στην πρωτεύουσα, νεολαίοι πολιορκούν στρατόπεδα ελπίζοντας να πείσουν τους στρατιώτες να ενωθούν μαζί τους ή τουλάχιστον να αρνηθούν να τους καταστείλουν. Συγκρούσεις στα προάστεια της Τύνιδας, οι εκκλήσεις του Μπεν Αλί για ηρεμία και η εξαγγελία 300.000 νέων θέσεων εργασίας δεν φαίνεται να πιάνουν τόπο. Λεηλασίες καταστημάτων και οδοφράγματα στην πρωτεύουσα, “δεν φοβόμαστε” διακρίνεται απ’ τα συνθήματα των εξεγερμένων. Η αστυνομία επικρατεί στα δυτικά, όπου και εκτελούνται ή εξαφανίζονται δεκάδες άνθρωποι, ενώ οι εξεγερμένοι ελέγχουν το κέντρο.
12 Γενάρη: Έκρηξη στην πρεσβεία της Τυνησίας στη Βέρνη. Ο πρέσβης κάνει λόγο για “τρομοκρατική πράξη, που οφείλεται στην παραπληροφόρηση των τελευταίων ημερών για το τί συμβαίνει στην Τυνησία”. Πάνω από 50 οι νεκροί, μόνο στην Kasserine. 14χρονος διαδηλωτής σκοτώνεται από αστυνομικούς στη Sfax. 16 τουλάχιστον οι νεκροί της ημέρας, σύμφωνα με το Al-Jazeera. Κατεστραμμένα τα κεντρικά γραφεία της κυβέρνησης και τουλάχιστον δυο αστυνομικά τμήματα.
13 Γενάρη: η κυβέρνηση παίζει το τελευταίο της χαρτί, αυτό του τρόμου: ένα μέρος της αστυνομίας αποκόπτεται απ’ το επίσημο σώμα, και μετατρέπεται σε μια “πολιτοφυλακή” που παίρνει τον νόμο στα χέρια της σε πολλές πόλεις, αφήνοντας πίσω της δολοφονημένους, απαγωγές, βιασμούς, λεηλασίες περιουσιών κλπ. Το καθεστώς Μπεν Αλί έχοντας πλέον μια περιορισμένη στήριξη κυρίως στο εξωτερικό (κυρίως Γαλλία και ΗΠΑ, ενώ o Ban Ki-Moon του ΟΗΕ έκανε μια χλιαρή σύσταση για “αυτοσυγκράτηση και διάλογο”) και στην αστυνομία, ξεσπά σε ανοιχτό πόλεμο εναντίον του πληθυσμού. Στην τουριστική Corniche καίγεται μια βίλα κρατικού αξιωματούχου, και λεηλατούνται πολυτελή καταστήματα, στην Gafsa λεηλατούνται τα Carrefour, το ίδιο και στην Gabès, ενώ σε άλλες πόλεις ξεσπούν συγκρούσεις με την αστυνομία. Η αστυνομία προσπαθεί να διασφαλίσει τα τουριστικά θέρετρα (η Τυνησία είναι αγαπημένος τουριστικός προορισμός πολλών Γάλλων, με τουλάχιστον 1,5 εκ. αφίξεις τον χρόνο), οπότε εκτός από οικονομικής σημασίας (πολυτελή καταστήματα και καζίνο δίνουν τον τόνο), η κατοχή τους είναι και θέμα γοήτρου και διεθνούς αναγνώρισης των κυβερνητικών δυνάμεων. Απαγόρευση κυκλοφορίας στο κέντρο της Τύνιδος, και ταυτόχρονη σχεδόν μεταφορά των συγκρούσεων στην περιφέρεια.
14 Γενάρη: Ο πρόεδρος Μπεν Αλί, στριμωγμένος απ’ την έκταση της εξέγερσης, αποφασίζει την απελευθέρωση των συλληφθέντων και σε κυβερνητικό ανασχεδιασμό, κάτι που δε θα αποδειχτεί ικανοποιητικό και τελικά θα εγκαταλείψει τη χώρα, καταφεύγοντας τελικά στη Τζέντα της Σαουδ. Αραβίας. Οι κατασταλτικές δυνάμεις κυριεύουν το κέντρο της πρωτεύουσας, στο οποίο όμως πλέον η κίνηση είναι μηδαμινή. Το καθεστώς έχει ξεπεραστεί κι αυτό γίνεται αντιληπτό επίσης στα ψηλότερα κλιμάκια του κράτους, όπου οι διάφοροι πολιτικοί σχηματισμοί αρχίζουν να ψάχνονται για το μετά. Τεράστια αντικυβερνητική διαδήλωση στην Τύνιδα (το νούμερο 10.000 συντηρητικών πηγών -New york times- αν και υψηλό για διαδηλώσεις στην Τυνησία μάλλον απέχει ακόμα απ’ το να είναι ρεαλιστικό). Πολιορκεία των κεντρικών της αστυνομίας και του υπουργείου εσωτερικών. Τάγματα θανάτου βγαίνουν παγανιά το βράδυ στο Dowar Heshr και αλλού.
15 Γενάρη: Συμμορίες αστυνομικών και κομματικών σπέρνουν τον πανικό στο κέντρο της Τύνιδας, όπου έχει απαγορευτεί η κυκλοφορία. Περιφέρονται με οχήματα και λεηλατούν σπίτια, κακοποιούν και εκφοβίζουν ανθρώπους, που ζητούν βοήθεια απ’ το στρατό. Κηρύσσεται κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, και στρατός και αστυνομία έχουν οδηγίες να πυροβολούν όποιον δεν συμμορφώνεται με τις οδηγίες τους. Υπηρεσιακός πρωθυπουργός ο Mohammed Ghannouchi, που προκηρύσσει εκλογές σε έξη μήνες, ενώ ταυτόχρονα η βασική σελίδα στο facebook “Ben Ali ουστ” που ενημερώνονταν οι εξεγερμένοι αλλάζει σε “Ghannouchi ουστ”. 13 οι νεκροί της Τύνιδας το τελευταίο 24ωρο σύμφωνα με νοσοκομειακές πηγές. Μες την αναταραχή, μια φωτιά στις φυλακές του Monastir οδήγησε στον θάνατο 43 κρατουμένων. Στις φυλακές της Mahdia, δεκάδες έπεσαν νεκροί σε απόπειρα μαζικής δραπέτευσης ενώ πολλοί αγνοούνται έκτοτε. Μέλη της οικογένειας του Μπεν Αλί την κοπάνησαν για το Παρίσι, όπου εθεάθησαν στην Disneyland. Διαδήλωση αλληλεγγύης στην εξέγερση, στο Παρίσι και στην Μασσαλία, μεσογειακό λιμάνι και τόπο κατοικίας πολλών Τυνήσιων μεταναστών. Πίσω στην Τυνησία, λεηλατούνται οι περιουσίες των μεγάλων οικογενειών του καθεστώτος.
Οι εξεγερμένοι, αρχικά αποτελούμενοι κυρίως από άνεργους πτυχιούχους (η τριτοβάθμια εκπαίδευση παίζει -όπως και στην Ελλάδα- έναν διευρυμένο ρόλο κοινωνικής κι εθνικής συνοχής, ωστόσο η αγορά εργασίας -τουρισμός, βιομηχανίες εξαγωγών στην Ευρώπη- είναι προσανατολισμένη προς ανειδίκευτο και χαμηλών απαιτήσεων εργατικό δυναμικό) και νέους φοιτητές-μαθητές, στη συνέχεια στελεχώθηκαν από χιλιάδες μικροπωλητές, εργάτες, ανέργους κι ελεύθερους επαγγελματίες, γυναίκες μόνες-χήρες, οργανώνονταν κυρίως μέσω άτυπων δικτύων (παρεών, γειτονιών, οικογενειών), καθώς και ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, έτσι ώστε καμμία οργανωμένη πολιτική δύναμη να μη μπορεί να ισχυριστεί σήμερα ότι αντιπροσωπεύει το κίνημα, αν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συνδικάτα βρίσκονται υπό διαρκή αστυνομική παρενόχληση, και μόνο εκ των υστέρων προσπαθούν να καβαλήσουν το κύμα της διαμαρτυρίας, προκαλώντας ωστόσο τριγμούς στο εξουσιαστικό οικοδόμημα. Απ’ την μεριά της “διανόησης”, κανένα ενδιαφέρον για την εξέγερση δεν καταγράφηκε, ενώ αντίθετα κέρδισε την υποστήριξη μέρους των “Τυνήσιων του εξωτερικού” (ακόμα και πολλών ισλαμιστών που το είδαν ως μια ευκαιρία για επιστροφή τους στα πράγματα), και του χαμηλότερου στρατεύματος, γόνων λαϊκών οικογενειών και προοδευτικών αξιωματικών. Καθόλου τυχαία, η κοινωνική βάση του κινήματος (προλεταριάτο και υπό προλεταριοποίηση επαγγελματίες και πτυχιούχοι -στις κινητοποιήσεις σύμφωνα με τη Le Monde είναι εμφανής η παρουσία γιατρών, φαρμακοποιών, νοσοκόμων, αλλά και δασκάλων, δικηγόρων, δημοσιογράφων) βρίσκεται σε σύγκρουση με τους επίδοξους εκπροσώπους του (συνδικαλιστές ενσωματωμένοι σε κρατικά πόστα -είναι η πρώτη φορά που στόχος των ταραχών γίνεται και η UGTT, η τυνησιακή γσεε, ενσωματωμένη στο καθεστώς από την “αναπτυξιακή” δεκαετία του 1990-, επίσης μεσοαστοί των ΜΚΟ-βιτρίνων και της αντιπολίτευσης, κοινωνικά στρώματα που ταύτισαν τα συμφέροντά τους με τη βαρβαρότητα του καθεστώτος Μπεν Αλί, ελπίζοντας στη σταθερότητα που θα τραβούσε ευρωπαίους τουρίστες κι επενδύσεις, περιορισμό των ισλαμιστών και αποφυγή μιας ταραγμένης κοινωνικής ζωής όπως στη γειτονική Αλγερία που θα έθετε σε κίνδυνο την κοινωνική τους άνοδο). [Πηγή: έρευνα των Larbi Chouikha και Vincent Geisser και γαλλικός τύπος].
Στο μεταξύ, ελπίδες έχουν γεννηθεί σ’ ολόκληρο τον αραβικό κόσμο για ανατροπή των ολοκληρωτικών καθεστώτων (οι Τυνήσιοι θεωρούνταν ο πιο υποταγμένος και καρτερικός λαός απ’ τους άραβες, ωστόσο η εξέγερσή τους ήταν εκπληκτικής ταχύτητας και ριζοσπαστικοποίησης, εξαπλούμενη από πόλη σε πόλη και φτύνοντας ολόκληρο το φάσμα της πολιτικής διαμεσολάβησης απ’ την άκρα αριστερά ως την άκρα δεξιά). Η Ιντιφάντα της Τυνησίας έδωσε πάτημα και ώθηση, απ’ το Κάιρο ως το Αμμάν της Ιορδανίας όπου και οργανώθηκαν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις αλληλεγγύης, κι απ’ τη Bayda της Λιβύης όπου ξέσπασαν “ανεξήγητες ταραχές” στις 15 Γενάρη, μέχρι το Οράν, το Αλγέρι και το Ραμπάτ στο Μαρόκο, όπου η επικοινωνία και τα αισθήματα είναι πιο δυνατά προς τον Τυνησιακό λαό και την εξέγερσή του. Στον δυτικό κόσμο, τα περισσότερα μμε σιωπούν ή μεταδίδουν αποσπασματικές εικόνες, σερβίροντας την εξέγερση όπως κάθε άλλη φυσική καταστροφή που συμβαίνει κάπου μακριά. Η Τυνησία ως κράτος πρότυπο της δύσης, “πετυχημένο κράτος-διαφήμιση” του ΔΝΤ και σύμμαχος των ΗΠΑ “στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας” κατέρρευσε.
Πηγή: http://dndf.org/& Jura Libertaire
