Βαρύ πλήγμα στον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα του Πανεπιστήμιου
και της τάσης της εργαζόμενης κοινωνίας για πανεπιστημιακή μόρφωση
Η δραστικότατη περικοπή των δαπανών, το τσάκισμα της ιστορικά διαμορφωμένης τάσης της ελληνικής εργαζόμενης κοινωνίας για πανεπιστημιακές σπουδές, η δημιουργία περαιτέρω προϋποθέσεων για την εμπορευματοποίηση του δημόσιου Πανεπιστήμιου και την απόλυτη υποταγή του στην αγορά, είναι οι στόχοι του σχεδίου «Αθηνά», με το οποίο «ανασυγκροτείται» ο ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας.
Τούτη η στρατηγική της ελληνικής αστικής τάξης, που συντονίζει τα βήματά της με τη στρατηγική του κεφαλαίου απέναντι στη δημόσια εκπαίδευση (κυρίως την τριτοβάθμια) σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν είναι καινούργια. Εχει πίσω της μια δεκαπενταετία περίπου. Νόμοι ψηφίσθηκαν, απόπειρες κατάργησης της συνταγματικής κατοχύρωσης του δημόσιου χαρακτήρα του Πανεπιστήμιου έγιναν, λειτουργικές δαπάνες πετσοκόφτηκαν. Ομως, τώρα, η σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή στις επιταγές των Μνημονίων, είναι το πλαίσιο για να δοθεί και η χαριστική βολή.
Η ορμητική έφοδος της «ελεύθερης αγοράς» και στην επιστημονική γνώση, η «σύνδεση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με την αγορά εργασίας», δηλαδή η κατάρτιση φθηνού και ευέλικτου εργατικού δυναμικού, εφοδιασμένου μόνο με τις απαραίτητες δεξιότητες, που απαιτούν οι περιστασιακές ανάγκες της αγοράς, η αποδοχή από τη σπουδάζουσα νεολαία των νέων «αξιών» της «ανταγωνιστικότητας», της «ευελιξίας», του «επιχειρείν», μέσα σ’ ένα Πανεπιστήμιο με ενισχυμένα τα αυταρχικά χαρακτηριστικά (Συμβούλια διοίκησης, κατάργηση ασύλου, φοιτητές-στρατιωτάκια, αποπομπή των «αιώνιων» φοιτητών), όπου θα επικρατεί η «σιωπή των αμνών», όπως ακριβώς στα καπιταλιστικά κάτεργα, η βίαιη εξώθηση των ιδρυμάτων να λειτουργούν με όρους και προϋποθέσεις ΑΕ, είναι μερικές από τις συνιστώσες της στρατηγικής για το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο.
Σε τούτη την κατεύθυνση, ο νόμος Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου ήταν ένα αποφασιστικό βήμα. Τώρα, με το σχέδιο «Αθηνά», η τρόικα εσωτερικού ανεβαίνει ένα σκαλοπάτι παραπάνω («Γι’ αυτό από την πρώτη στιγμή βάλαμε συγκεκριμένες προτεραιότητες και ένα συγκεκριμένο στοχο-χρονοδιάγραμμα, το οποίο ακολουθούμε απαρέγκλιτα. Θα θυμάστε ότι σε ό,τι αφορά την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, συνεχίσαμε και ολοκληρώσαμε την εφαρμογή ενός Νόμου, ο οποίος ψηφίστηκε από την προηγού-μενη Βουλή με ευρεία συναίνεση… Σ’ αυτό, λοιπόν, το ψηφιδωτό της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, θα κάνουμε σήμερα το επόμενο βήμα για να προχωρήσουμε στην ανασυγκρότηση του Ακαδημαϊκού Χάρτη της Χώρας…»: Κ. Αρβανιτόπουλος). Το πετσόκομμα των δαπανών για το κοινωνικό αγαθό της Παιδείας πάει αντάμα με τη δραστική μείωση του αριθμού των εισακτέων, που αποφέρει στο σύστημα όχι μόνο οικονομικό όφελος, αλλά και όφελος που συνδέεται με την ανάγκη του για μακροχρόνια επιβίωση και διαιώνιση. Οι νέοι πτυχιούχοι είναι βόμβα στα θεμέλιά του, ενώ η καθήλωσή τους στις ουρές της ανεργίας, που στις μέρες μας έχει εκτοξευθεί, μεγεθύνει την αμφισβήτηση και την οργή. Την ίδια στιγμή, η απόλυτη υποταγή του Πανεπιστήμιου στην αγορά επιβάλλει όχι μόνο τις φθηνές, μιας χρήσης «ευέλικτες σπουδές» για τους πολλούς και τη δημιουργία «θυλάκων αριστείας» μόνο για μια ελίτ, αλλά και την καρατόμηση σπουδών σε αντικείμενα που δεν υπηρετούν τούτη την απόλυτη υποταγή (π.χ. κοινωνικές, ανθρωπιστικές σπουδές), που υποδηλώνεται με όρους όπως «ανταγωνιστικότητα», «ισχυρά ανταγωνιστικά πτυχία», «τόνωση της σύνδεσης με την παραγωγή», κ.λπ.
Το σχέδιο «Αθηνά», λοιπόν, είναι η αρχή για να ξηλωθεί με ταχείς ρυθμούς «το πουλόβερ»: η συρρίκνωση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η μείωση των εισακτέων, το λουκέτο σε Τμήματα με αντικείμενα που θεωρούνται «φύρα» για την καπιταλιστική αγορά, η δημιουργία συγκεντρωτικών δομών, ώστε να διευκολυνθεί και η επόμενη φάση των συγχωνεύσεων-καταργήσεων, αλλά και η επικοινωνία και η σύνδεση με τις επιχειρήσεις, η «κινητικότητα» του διοικητικού και εκπαιδευτικού προσωπικού, ο «εξορθολογισμός» τους, δηλαδή η εμπέδωση της πολιτικής των μη διορισμών.
Ισχυρισμοί και ομολογίες
Παρουσιάζοντας το σχέδιο «Αθηνά», το οποίο θα υλοποιηθεί με Προεδρικά Διατάγματα (ν. 4076/2012, άρθρο 1, παράγραφος 4), αφού πρώτα ολοκληρωθεί η απάτη της δημόσιας «διαβούλευσης», διάρκειας 45 ημερών, ο υπουργός Παιδείας ισχυρίστηκε τα εξής:
♦ «Τα τελευταία 25 χρόνια αναπτύχθηκε ένας Ακαδημαϊκός Χάρτης στη χώρα, ο οποίος πολλές φορές δε λογοδοτούσε ούτε σε επιστημονικά κριτήρια, ούτε σε επιστημονικές αναγκαιότητες, αλλά και ούτε σε αναπτυξιακά κριτήρια. Δε λογοδοτούσε στον αναπτυξιακό χάρτη της χώρας. Εγινε για λόγους, που όλοι γνωρίζουμε. Εγινε διότι αυτή ήταν μία παθογένεια του πελατειακού, πολιτικού συστήματος, ήταν μία λογική που επικράτησε, η οποία έλεγε ότι ‘’πρέπει να ανοίξουμε ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα σε κάθε πόλη, ένα τμήμα ΤΕΙ σε κάθε χωριό’’ και έτσι βρεθήκαμε με έναν Ακαδημαϊκό Χάρτη, ο οποίος αποτυπώνει όλες αυτές τις παθογένειες: κατακερματισμό γνωστικών αντικειμένων, πανσπερμία γνωστικών αντικειμένων, κατακερματισμό σε όλη την περιφέρεια. Ενας Ακαδημαϊκός Χάρτης της χώρας, ο οποίος ουσιαστικά παρήγαγε ανέργους. Τμήματα με υπερεξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα, που στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα μάθημα, αλλά στήθηκαν ολόκληρα Τμήματα, πάνω σε αυτά τα γνωστικά αντικείμενα.».
♦ «Ο πρώτος στόχος μας είναι η ενίσχυση της Δημόσιας, Δωρεάν Παιδείας. Ο δεύτερος στόχος είναι η αναβάθμιση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ μας. Θέλουμε να εξορθολογίσουμε τα γνωστικά αντικείμενα των Τμημάτων μας, να έχουμε Τμήματα και Πανεπιστήμια ισχυρά, εξωστρεφή, κόμβους αριστείας. Θέλουμε να αναβαθμίσουμε τα Τεχνολογικά Ιδρύματα. Αλλά πως; Επιστρέφοντας στην αρχική φιλοσοφία, δηλαδή εκείνη της τεχνολογικής εκπαίδευσης. Θέλουμε τα ΤΕΙ να αποτελέσουν έναν ισχυρό, τεχνολογικό πυλώνα εκπαίδευσης, όχι να γίνουν κακέκτυπα των Πανεπιστημίων. Θέλουμε να ενώσουμε τον Ακαδημαϊκό Χάρτη της χώρας, με τον αναπτυξιακό χάρτη της χώρας…»
♦ «Ποιοι είναι οι στόχοι μας και σε ποιους απευθυνόμαστε; Στους φοιτητές μας, οι οποίοι πρέπει να βγουν ενισχυμένοι, μέσα από ισχυρά Τμήματα, που θα τους δίνουν πιο ισχυρά και ανταγωνιστικά πτυχία… Απευθυνόμαστε στους παραγωγικούς φορείς της χώρας, που πρέπει να συνδεθούν με αυτούς τους κόμβους αριστείας που δημιουργούμε».
Προφανώς, ο Αρβανιτόπουλος έπεσε απ’ το φεγγάρι. Δε γνωρίζει ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, την πολιτική των οποίων σε πιο μπρουτάλ εκδοχή συνεχίζει τώρα η μνημονιακή κυβέρνηση, έστηναν Τμήματα σε όλη τη χώρα όχι βεβαίως από μαράζι για την ενίσχυση των Πανεπιστημίων (γι’ αυτό, άλλωστε, πολλά εξ αυτών τα εγκατέλειψαν στην τύχη τους χωρίς υποδομές και εκπαιδευτικό προσωπικό), αλλά για να ικανοποιήσουν πολιτικά και πελατειακά συμφέροντα, να βολέψουν πανεπιστημιακές κλίκες, να κλέψουν τις ψήφους των «τοπικών κοινωνιών» ή να ικανοποιήσουν περιστασιακές ανάγκες της καπιταλιστικής αγοράς. Εστηναν Τμήματα πολλές φορές με αμφίβολο και ασαφές γνωστικό περιεχόμενο, με επικαλύψεις, επειδή ακριβώς δε νοιάζονταν για την «αναβάθμιση» και «ανάπτυξη» της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, αλλά για τους λόγους που απαριθμήσαμε παραπάνω. Και τώρα είναι οι ίδιοι που τα κλείνουν γιατί, λέει, θέλουν «ισχυρά πτυχία». Θα τους πιστέψουμε;
Δεν είναι όλοι τούτοι θερμόαιμοι οπαδοί της κακόφημης Μπολόνια, που υποτιμά τις πανεπιστημιακές σπουδές, τις υποβαθμίζει σε μεταλυκειακές σπουδές κατάρτισης τριε- τούς διάρκειας, τις αποτιμά σε πιστωτικές μονάδες (τις οποίες μπορεί να μαζεύει ως μαρούλια ο φοιτητής και από δομές άτυπης εκπαίδευσης), σπάζοντας την εσωτερική ενότητα κάθε επιστήμης και οδηγεί σε πτυχία πολλαπλών ταχυτήτων, με επιπτώσεις και στα επαγγελματικά δικαιώματα των απόφοιτων;
Δεν είναι αυτοί που ευλόγησαν και ευλογούν την υπερ-εξειδίκευση, διότι η αγορά δε θέλει ανθρώπους με σφαιρική μόρφωση πάνω στην επιστήμη τους, αλλά καλοκουρδισμένα, φθηνά στρατιωτάκια με περιορισμένες γνώσεις και δεξιότητες ευκαιρίας, που γρήγορα αποχτιούνται και γρήγορα χάνονται; Εξ ου και οι απατηλές θεωρίες των «επανακαταρτίσεων», οι οποίες -επανακαταρτίσεις- λειτουργούν κυρίως ως καμουφλάζ της ανεργίας.
Νοιάζονται, λέει, για «ισχυρά πτυχία», κι όμως είναι αυτοί που επεχείρησαν να ιδρύσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια και στη χώρα μας και επειδή δεν «τους βγήκε» η συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 16, γιατί ακυρώθηκε από ένα μαζικό φοιτητικό κίνημα, έβαλαν μπρος τα μαγαζιά των «κολεγίων», μπάζοντας από το παράθυρο τα ιδιωτικά ΑΕΙ, ενώ διακηρύσσουν σ’ όλους τους τόνους ότι στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση θα επαναφέρουν το ζήτημα.
Δεν είναι όλοι τούτοι που οδήγησαν και οδηγούν τα Ιδρύματα σε οικονομική ασφυξία, πετσοκόβοντας τους προϋπολογισμούς τους και κουρεύοντας τα αποθεματικά τους;
Δεν είναι αυτοί που έμπασαν ανθρώπους των τραπεζών, των επιχειρήσεων, των εφοπλιστών, στα Συμβούλια διοίκησης των Ιδρυμάτων, για να προωθήσουν παραπέρα τον έλεγχο από την αγορά;
Δεν είναι αυτοί που κουρέλιασαν κάθε νόημα «αυτοδιοίκητου» των Πανεπιστημίων, που κουρέλιασαν κάθε δημοκρατική διαδικασία, στην οποία, κατά τα άλλα, αναπέμπουν ύμνους, επιβάλλοντας την εκλογή των μελών των Συμβουλίων με ηλεκτρονική και επιστολική ψήφο;
Σε ποιον «αναπτυξιακό χάρτη της χώρας» αναφέρεται ο υπουργός Παιδείας, στον οποίο πρέπει να προσαρμοστεί ο ακαδημαϊκός χάρτης; Σ’ αυτόν που δεν υπάρχει, αφού έχει εξολοθρευτεί, με τις ευλογίες και τις οδηγίες των ιμπεριαλιστών της ΕΕ κάθε βιομηχανική και αγροτική παραγωγή; Μάλλον αναφέρεται στην «ανάπτυξη», που θα ακολουθήσει τα Μνημόνια, με τις «ειδικές οικονομικές ζώνες», όπου θα θριαμβεύει το κνούτο των αφεντικών και οι εργαζόμενοι θα είναι ανδράποδα, χωρίς δικαιώματα.
Οσο για την «αναβάθμιση» των ΤΕΙ, αυτή φαίνεται πως έχει δυο ταχύτητες: μπρος και πίσω. Κατά πως βολεύει τη διαχείριση των ονείρων και των ελπίδων της νεολαίας (κυρίως αυτής των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, που κατευθύνεται σ’ αυτά τα Ιδρύματα), ώστε αυτή να μη συνωστίζεται στις πόρτες των Πανεπιστημίων. Με πρόσχημα το «φούσκωμα» του χρηματιστήριου, των αυταπατών της άνθησης των επιχειρήσεων και της οικοδομικής δραστηριότητας, «φούσκωσαν» και τα Τμήματα που είχαν να κάνουν με «διοίκηση», «οικονομία», «μάνατζμεντ», «πληροφορική», «οικοδομή». Τώρα, που όλες αυτές οι σαπουνόφουσκες έσκασαν, «αναβάθμιση» είναι το μακέλεμα τούτων των Τμημάτων και των σπουδαστών τους.
Ο υπουργός Παιδείας προβαίνει, όμως και σε ομολογίες:
♦ Ομολογεί ότι το Μνημόνιο είναι η χρυσή ευκαιρία για να σαρωθούν τα πάντα. Να ξεχάσουμε ό,τι ξέραμε και αυτό πρέπει να γίνει με συνοπτικές διαδικασίες και να επιβληθεί με φωτιά και σίδερο.
«Κάθε κρίση ενέχει, εμπεριέχει κινδύνους, αλλά δημιουργεί και ευκαιρίες. Ευκαιρίες για έναν εξορθολογισμό, ευκαιρίες για μία ουσιαστική ανασυγκρότηση του Εκπαιδευτικού Χάρτη της χώρας. Αυτές τις ευκαιρίες δε θέλουμε να τις χάσουμε, γιατί δεν υπάρχει χρόνος. Πρέπει να γίνει άμεσα αυτή η διόρθωση. Η χώρα βρίσκεται σε μία βαθειά κρίση, ο πολιτικός χρόνος είναι συμπυκνωμένος, δεν έχουμε την πολυτέλεια ατέρμονων συζητήσεων»: Κ. Αρβανιτόπουλος.
♦ Ομολογεί ότι η διαμόρφωση συγκεντρωτικών δομών διευκολύνει το αλισβερίσι με τους επιχειρηματίες της μελλοντικής κουτσουρεμένης «ανάπτυξης», την «κινητικότητα» του προσωπικού, άρα και τον από τούδε και στο εξής σχεδόν μηδενικό διορισμό νέου, την περιστολή κάθε ίχνους δωρεάν εκπαίδευσης και φοιτητικής μέριμνας. Οσο για τους «κόμβους αριστείας», παραπέμπουμε στις αμφιβόλου αξίας αξιολογικές λίστες διεθνούς κατάταξης των Πανεπιστημίων, των οποίων θιασώτες είναι όλοι οι οπαδοί των «μεταρρυθμίσεων», που συντάσσονται με κριτήρια «ανταγωνιστικότητας», με κριτήρια που δε μπορούν να ομογενοποιηθούν λόγω των διαφορετικών συνθηκών λειτουργίας των ανά τον κόσμο Ιδρυμάτων.
«Εντάσσοντας τα Πανεπιστήμια αυτά σε έναν ομόσπονδο κόμβο επιτυγχάνουμε τα εξής: Αυτός ο κόμβος έχει δυνατότητες να εξελιχθεί σε ένα ‘’Κόμβο Αριστείας’’. Εχει δυνατότητες παροχής κινητικότητας του προσωπικού, έχει δυνατότητες που δίνει στους φοιτητές, έχει δυνατότητες οικονομίας κλίμακος, έχει δυνατότητες να ανταποκριθεί στις αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας μας»: Κ. Αρβανιτόπουλος.
♦ Ομολογεί ότι το τσουνάμι των συγχωνεύσεων-καταργήσεων Πανεπιστημίων, ΤΕΙ και Τμημάτων θα συνεχιστεί. Η ομολογία αυτή ενισχύεται και από το ίδιο το σχέδιο «Αθηνά», στο οποίο υπάρχουν Πανεπιστήμια (π.χ. Χαροκόπειο, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) και ΤΕΙ, που εντάσσονται σε πίνακα με τον χαρακτηριστικό τίτλο «χωρίς βιωσιμότητα», καθώς και Ανεξάρτητα Τμήματα ΑΕΙ-ΤΕΙ με «ελλιπή ή μηδενικό αριθμό μελών ΔΕΠ», που υποτίθεται ότι αποτελεί ένα από τα κριτήρια συγχώνευσης-κατάργησης.
«Πάντοτε, ο τομέας της Εκπαίδευσης, πρέπει να είναι τομέας χωρίς αγκυλώσεις, πρέπει να υπάρχουν συνέχεια διαδικασίες μιας συνεχούς αξιολόγησης, μιας συνεχούς αναζήτησης προς το καλύτερο. Υπ΄ αυτήν την έννοια η όποια προσπάθεια θα συνεχιστεί»: Κ. Αρβανιτόπουλος.
Αλχημείες και ψέματα
Στην προσπάθειά του να καθαγιάσει το σχέδιο «Αθηνά», ώστε αυτό να γίνει αποδεκτό από την εργαζόμενη κοινωνία και τη νεολαία, ο υπουργός Παιδείας επιστράτευσε μια ασύστολη ψευδολογία, ποντάροντας στην κοντή μνήμη μας και στην επαγγελματική αδιαφορία ή και την προθυμία των «παπαγαλακίων» να αναπαράγουν τα ψεύδη του (για να μην αδικούμε κανέναν, η αλήθεια είναι ότι τα ψεύδη για τον αριθμό των εισακτέων του επισημάνθηκαν από την συντάκτρια της «Αυγής», πλην, όμως, αυτός τα προσπέρασε). Η πρεμούρα των εγκεφάλων του υπουργείου Παιδείας να προκληθεί η ελάχιστη το δυνατόν αναταραχή, και το ράβε-ξήλωνε στα Τμήματα οδήγησαν σε πολλαπλά λάθη στους σχετικούς πίνακες του σχεδίου και σε αλχημείες που έγιναν σκόπιμα για να θολώσουν τα νερά και τα συμπεράσματα. Εξ ου και η βεβιασμένη αποχώρηση του Αρβανιτόπουλου και όλης της κουστωδίας του υπουργείου Παιδείας από την αίθουσα όπου δόθηκε η συνέντευξη για την παρουσίαση του σχεδίου «Αθηνά».
Η προσπάθεια συγκάλυψης της αλήθειας αφορά στον αριθμό εισακτέων και στον αριθμό των Τμημάτων που κόβονται.
Συγκεκριμένα:
♦ Σε πίνακα του σχεδίου «Αθηνά» αναφέρεται: Πλήθος εισακτέων 2012-2013 (σύνολο) 51.485. Εκτίμηση εισακτέων 2013-2014 (σύνολο) 49.600. Από τα δυο νούμερα συμπεραίνεται ότι η διαφορά είναι μηδαμινή και συνεπώς δεν συντρέχει ουσιαστικός λόγος ανησυχίας για τους υποψήφιους που θα επιδιώξουν να μπουν στα ΑΕΙ-ΤΕΙ. Με βάση τα νούμερα αυτά, ο Αρβανιτόπουλος δήλωσε: «Η εκτίμησή μας είναι ότι, θα έχουμε αύξηση εισακτέων στα Πανεπιστήμια και ελαφρά μείωση στα ΤΕΙ. Η συνολική εκτίμηση είναι, ότι η μείωση δεν θα υπερβεί το 4%».
Αν ανατρέξει κανείς, όμως, στις περσινές επίσημες ανακοινώσεις για τους εισακτέους στα ΑΕΙ-ΤΕΙ θα διαπιστώσει ότι αυτοί ήταν 76.094 (44.381 στα ΑΕΙ και 31.713 στα ΤΕΙ), χωρίς να υπολογίσει τις σχολές των μπάτσων, των καραβανάδων, τις εκκλησιαστικές Ακαδημίες, τη Σχολή του Εμπορικού Ναυτικού και τις Σχολές των Τουριστικών Επαγγελμάτων, που ανέβασαν τον αριθμό των εισακτέων στους 80.615. Το «λάθος» του υπουργείου Παιδείας απεδείχθη πολύ χοντροκομμένο, καθόσον όσοι ασχολούνται με τα εκπαιδευτικά θυμούνται λίγο-πολύ, χωρίς καν να έχουν μπροστά τους τα στοιχεία, ότι ο αριθμός των εισακτέων των τελευταίων ετών ήταν γύρω στις 75.000.
Μετά την επισήμανση της συντάκτριας της «Αυγής», το υπουργείο Παιδείας έστειλε διευκρίνιση, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός εισακτέων που δόθηκε αφορά στη γενική σειρά κατάταξης! Και πάλι, όμως, τα στοιχεία τους διαψεύδουν. Οι εισακτέοι με τη γενική σειρά στα ΑΕΙ ήταν πέρυσι 37.500 και όχι 33.149 που δίνει ο πίνακας του σχεδίου «Αθηνά» και οι εισακτέοι γενικής σειράς στα ΤΕΙ ήταν 26.470 και όχι 18.336 του πίνακα της «Αθηνάς». Οι δε περσινοί εισακτέοι με την ειδική σειρά ήταν 6.881 και 5.243 αντίστοιχα για τα ΑΕΙ-ΤΕΙ. Και μόνον αν πάρουμε δεδομένη την «εκτίμηση» του υπουργείου Παιδείας για 49.600 εισακτέους γενικής σειράς, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι οι φετινοί εισακτέοι θα είναι κατά 14.370 λιγότεροι από πέρυσι (37.500+26.470 =63.970, 63.970-49.600=14.370, δηλαδή μείωση 22,46% και όχι 4%, που επικαλείται ο Αρβανιτόπουλος).
Κοντολογίς, προοιωνίζεται άγριο μαχαίρι στον αριθμό των εισακτέων. Που επιβεβαιώνεται και από το τσεκούρι στα Τμήματα των ΑΕΙ-ΤΕΙ. Εξ ου και ο υπουργός Παιδείας έκρινε ότι φέτος δεν έχει χρεία να επαναφέρει τη βάση του 10. Διότι έτσι ο αριθμός των παιδιών που θα έμενε εκτός των τειχών θα μεγεθύνονταν επικίνδυνα, με απρόβλεπτες τις συνέπειες των αντιδράσεων. Βαδίζει, λοιπόν, με την τακτική του «βλέποντας και κάνοντας» (Αρβανιτόπουλος: «Η βάση του 10 δεν θα επανέλθει φέτος. Θα εξετάσουμε την επαναφορά της στις επόμενες πανελλήνιες εξετάσεις με οδηγό τις φετινές εξετάσεις»).
♦ Σκόπιμο αλαλούμ επικρατεί και στους πίνακες που αναφέρουν τον αριθμό των «κομμένων» Τμημάτων.
Ο Αρβανιτόπουλος δήλωσε ότι τα 480 Τμήματα του περσινού μηχανογραφικού (533 είχαν ιδρυθεί, αλλά το μαχαίρι που έπεσε τις προηγούμενες χρονιές τα κατέβασε σε 480) θα περιοριστούν στα 386. Δηλαδή, τα Τμήματα που «απορροφώνται» είναι 94. Σχετικός πίνακας του σχεδίου «Αθηνά» επιβεβαιώνει στον υπέρτιτλο το νούμερο, το τσεκάρισμα, όμως, βγάζει 97 τα κομμένα Τμήματα.
Από άλλον, όμως, πίνακα, στον οποίο αναφέρεται ανά πόλη ο αριθμός των υφιστάμενων Τμημάτων και ο αριθμός των Τμημάτων μετά το σχέδιο «Αθηνά», προκύπτει ότι τα κομμένα Τμήματα είναι 156! Το «λάθος» είναι επίσης πολύ «χοντρό», καθώς τα Τμήματα που εξαφανίζονται δεν είναι 3 (από 94, 97), αλλά 62 περισσότερα από τον αριθμό που έδωσε στη συνέντευξή του ο υπουργός Παιδείας. Μετά τη δημοσιοποίηση των αλχημειών και στα Τμήματα, το υπουργείο Παιδείας έσπευσε να κρύψει τα σκατά κάτω απ’ το χαλί. Στην ιστοσελίδα του παρουσιάζει τον σχετικό πίνακα χωρίς να αναφέρει τα Τμήματα που απομένουν σε κάθε πόλη μετά το τσουνάμι του σχεδίου «Αθηνά» (αναφέρονται τα υπάρχοντα Τμήματα ανά πόλη και στην κατάσταση μετά το σχέδιο «Αθηνά», η πόλη που διατηρεί Τμήματα νέτα-σκέτα).
Τι προβλέπει το σχέδιο «Αθηνά»
♦ Τα περιφερειακά Πανεπιστήμια με διοικούσες επιτροπές ή με λιγότερα από τέσσερα Τμήματα «απορροφώνται» από άλλα. Στην ουσία καταργούνται τα Πανεπιστήμια Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας. Τα Τμήματά τους διαμοιράζονται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο Πάντειο (το πρώτο), στο Πανεπιστήμιο Πατρών (το δεύτερο) και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και στο ΑΠΘ (το τρίτο). Ολα τα Τμήματα εντάσσονται σε Σχολές.
♦ Από τα 480 Τμήματα των ΑΕΙ-ΤΕΙ κόβονται με βάση τους πίνακες 97 ή 156 (και όχι 94 που αναγράφει στους υπέρτιτλους το σχέδιο «Αθηνά»). Αν ακολουθήσουμε τον πίνακα που αναφέρεται στα 97 Τμήματα, θα διαπιστώσουμε ότι χάνονται 21 Τμήματα ΑΕΙ και 76 Τμήματα ΤΕΙ.
♦ Οι ταχυδακτυλουργίες του υπουργείου Παιδείας αφορούν και στον αριθμό των Πανεπιστημίων. Αναφέρεται ότι ο συνολικός αριθμός τους είναι 26 (ενώ είναι 24) και ότι μετά την «Αθηνά» παραμένουν 20 ΑΕΙ (με βάση τα στοιχεία μένουν 21). Τα ΤΕΙ επίσης γίνονται 12 από 14.
♦ Στα ΤΕΙ, τα Τμήματα που χάνουν τη μερίδα του λέοντος είναι: Διοίκησης Επιχειρήσεων Συστημάτων και Οργανισμών :22 Τμήματα, Λογιστικής και Χρημ/κής: 5 Τμήματα, Πληροφορικής: 13 Τμήματα, Τεχνολόγων Πολιτικών Μηχανικών και Τοπογράφων: 8 Τμήματα, Φυτικής Παραγωγής: 7 Τμήματα.
Στα ΑΕΙ, η αντίστοιχη εικόνα είναι: Φιλοσοφικές Επιστήμες: 10 κομμένα Τμήματα, Επιστήμες Οικονομίας και Διοίκησης: 5 Τμήματα, Θετικές Επιστήμες: 2 Τμήματα, Πολιτικές Επιστήμες: 2 Τμήματα, Επιστήμες Πληροφορικής: 1 Τμήμα.
♦ Οι Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες δέχονται μεγάλο πλήγμα, καθώς έχει σημάνει η αρχή της περιθωριοποίησής τους. Τα Τμήματά τους, που περιέχονται στο 1ο επιστημονικό πεδίο του μηχανογραφικού δελτίου γίνονται 112 από 127 (-15). Το 2ο επιστημονικό πεδίο των Θετικών Επιστημών χάνει 15 Τμήματα, το 3ο των Επιστημών Υγείας 4 Τμήματα, το 4ο των Τεχνολογικών Επιστημών 32 τμήματα και το 5ο των Επιστημών Οικονομίας και Διοίκησης 28 Τμήματα (αν αναφερθούμε στον πίνακα με τα 94 κομμένα Τμήματα). Αντίστοιχα μειώνεται ο αριθμός εισακτέων, με εξαίρεση το 2ο επιστημονικό πεδίο, όπου έχουμε αύξηση.
♦ 12 πόλεις μένουν χωρίς κανένα Τμήμα: Αγ. Νικόλαος, Αίγιο, Αμαλιάδα, Αργοστόλι, Βέροια, Εδεσσα, Ιεράπετρα, Λευκάδα, Λιβαδειά, Μουδανιά, Νάουσα, Ναύπακτος. Οι πόλεις που έχουν πλέον ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι 51 από 63 που ήταν πριν το σχέδιο «Αθηνά».
♦ Σε όλες τις περιπτώσεις συγχωνεύσεων, το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό μεταφέρεται στο «μητρικό» Ιδρυμα. Οι φοιτητές των Τμημάτων που συγχωνεύονται-καταργούνται θα πάρουν το πτυχίο τους από το νέο Ιδρυμα, στο οποίο θα ενταχθεί το Τμήμα που φοιτούσαν, ενώ αν χρειαστεί θα μετακομίσουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Δεν προβλέπεται μεταβατικό διάστημα, εκτός κι αν ο υπουργός Παιδείας κάνει αυτή την «παραχώρηση» στο τέλος, ώστε η πανεπιστημιακή κοινότητα και η εργαζόμενη κοινωνία να «καταπιούν αμάσητο» το υπόλοιπο σχέδιο.
♦ Εισάγεται το ομοσπονδιακό μοντέλο στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της Αττικής, κατά το παράδειγμα της «πρωτοπόρας» Αγγλίας (στην οποία η αγοραία αντίληψη της Παιδείας κάνει θραύση μετά τη Θάτσερ), αλλά και της Γαλλίας του Σαρκοζί. Το οποίο, όμως, απέτυχε και εγκαταλείφθηκε, όπως καταγγέλλουν οι πανεπιστημιακοί, πλην, όμως, η ψωροκώσταινα τρέχει πάντα τελευταία και καταϊδρωμένη να εφαρμόσει τις «καινοτομίες».
Ετσι, συστήνεται και λειτουργεί το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο (θα ονομάζεται «Αδαμάντιος Κοραής»), που βάζει κάτω απ’ την ομπρέλα του το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, το Πάντειο, το Πανεπιστήμιο Πειραιά, το Γεωπονικό και το Χαροκόπειο (προφανώς για να εξοντωθεί στην πορεία κάποιο από αυτά). Για να αποσοβήσει τις αντιδράσεις, ο Αρβανιτόπουλος έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι κάθε Ιδρυμα θα διατηρήσει την αυτοτέλειά του. Εξαιρούνται το ΕΚΠΑ και το ΕΜΠ.
Το ίδιο γίνεται και με το ΤΕΙ Αθήνας, το ΤΕΙ Πειραιά και την ΑΣΠΑΙΤΕ (Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ιδρυμα).
Το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο και ΤΕΙ θα διοικείται και θα ελέγχεται από μια συγκεντρωτική διοικητική υπερ-δομή (Κεντρικό Συμβούλιο), που θα προκύπτει από τα υφιστάμενα κακόφημα Συμβούλια διοίκησης. Ο «κόμβος αριστείας» που θα δημιουργηθεί (έτσι απεκάλεσε ο υπουργός Παιδείας τα ομοσπονδιακά ιδρύματα για να χρυσώσει το χάπι) θα έχει δυνατότητες «κινητικότητας» του προσωπικού, «οικονομίας κλίμακος» και «ανταπόκρισης στις αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας».
♦ Το Διεθνές Πανεπιστήμιο στη Θεσσαλονίκη, προπομπός του ιδιωτικού πανεπιστήμιου και μέσον για τις επεκτατικές βλέψεις της αστικής τάξης της ψωροκώσταινας στις βαλκανικές κυρίως χώρες και στις χώρες πέριξ της Μεσογείου (οι οποίες ήταν ανθηρές στις προ του Μνημονίου εποχές), όχι μόνο δεν καταργείται, αλλά αναβαθμίζεται. Δημιουργεί δίκτυο με τις Εδρες των Ελληνικών Σπουδών του εξωτερικού και ενισχύεται ως ακαδημαϊκός χώρος «προσέλκυσης ξένων σπουδαστών».
Αντιδράσεις
Η δημοσιοποίηση του σχεδίου «Αθηνά» προκάλεσε αντιδράσεις δυο κατευθύνσεων. Ξετσίπωτοι υπήρξαν οι Πρυτάνεις των Πανεπιστημίων, που δε θίγονται ουσιαστικά, τουλάχιστον σ’ αυτή τη φάση. Αντί να βγουν και να αποκαλύψουν την αντιδραστική ουσία του σχεδίου, αυτοί βρήκαν «θετικά στοιχεία», επισημαίνοντας κάποιες αστοχίες «που χρήζουν περισσότερης επεξεργασίας». Φέρθηκαν σαν ιδιοκτήτες μπακάλικων και όχι σαν πανεπιστημιακοί δάσκαλοι.
Από την άλλη, Πρόεδροι ΤΕΙ και δημαρχαίοι «βγήκαν στα κεραμίδια», καθαρά, όμως, από ίδια συμφέροντα. Οι δε πρώτοι επιδόθηκαν σε μια γελοία αντιπαράθεση με τα Πανεπιστήμια, τυφλωμένοι από το συντεχνιακό συμφέρον. Είναι αυτοί που δε θέλουν να δουν και να ομολογήσουν τον πραγματικό λόγο δημιουργίας της λεγόμενης «τεχνολογικής εκπαίδευσης» στη χώρα μας, το λόγο που τα ΤΕΙ κάθε φορά ρετουσάρονταν και πλασάρονταν μασκαρεμένα με ψεύτικες χάντρες και καθρεφτάκια στους «ιθαγενείς» (μέχρι και «ανωτατοποίηση» τους έκαναν). Και αυτός ο λόγος δεν ήταν η ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας, (η Ελλάδα ποτέ δεν μπόρεσε να φτάσει τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες των ιμπεριαλιστικών χωρών, ήταν και παραμένει χώρα μέσου επιπέδου ανάπτυξης) που απαιτούσε και μεσαία και κατώτερα στελέχη για τη στελέχωση της παραγωγής. Γι’ αυτό και τώρα που λιγόστεψαν δραματικά οι δαπάνες, το υπουργείο Παιδείας τους βάζει λουκέτο με τόση ευκολία. Ο λόγος ήταν η παραπλάνηση της νεολαίας, που διψούσε για πανεπιστημιακή μόρφωση (στην Ελλάδα αυτή η τάση έχει μακρά ιστορική παράδοση), ώστε αυτή να πάψει να συνωστίζεται στις πόρτες των Πανεπιστημίων, ασκώντας ασφυκτικές πιέσεις.
Αντιδράσεις μέχρις στιγμής (το άρθρο γράφεται Τρίτη βράδυ) επίσης υπήρξαν: από το διοικητικό προσωπικό του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης που υπογραμμίζει τα τεράστια προβλήματα που συνεπάγεται η μεταφορά θέσεων και σπουδαστών σε άλλα ΤΕΙ, από το ΤΕΙ Αθήνας, από τους φοιτητές του Ιόνιου Πανεπιστήμιου, από το ΔΣ του Συλλόγου Διδακτικού Προσωπικού της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, που εκφράζει την έκπληξη και την έντονη δυσφορία του για τις σαρωτικές αλλαγές που επιφέρει το σχέδιο «Αθηνά» στη δομή και τη φυσιογνωμία της Φιλοσοφικής Σχολής και οδηγεί στη συρρίκνωσή της, κ.λπ.
Μέχρι αυτή την ώρα την παραίτησή της έχει υποβάλει η διοικούσα επιτροπή του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, έχει αναστείλει επ’ αόριστον τη λειτουργία του το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και έχουν βγει στο δρόμο οι σπουδαστές του ΤΕΙ Πάτρας. Στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου επισημαίνεται το απαράδεκτο γεγονός της συγχώνευσης ενός Πολυτεχνικού Τμήματος 5ετούς φοίτησης με το Οικονομικό Τμήμα 4ετούς φοίτησης (!).
Το Συντονιστικό Οργανο της Συνόδου των Πρυτάνεων συνεδρίασε εκτάκτως και δήλωσε την κατηγορηματική αντίθεσή του στη δημιουργία του Ομοσπονδιακού Ιδρύματος, ενώ κατηγόρησε τον υπουργό Παιδείας ότι για το σχέδιο αυτό οι πρυτάνεις είχαν πλήρη άγνοια. Το Σάββατο δε, 9-2, συγκαλείται έκτακτη Σύνοδος Πρυτάνεων.
Την σφραγίδα του, όμως, είναι ανάγκη να βάλει το φοιτητικό κίνημα, καθορίζοντας εν πολλοίς και τις εξελίξεις. Απαιτώντας την κατάργηση όλων των αντιδραστικών αντιεκπαιδευτικών νόμων, Ενιαία Ανώτατη Δημόσια και Δωρεάν Εκπαίδευση πανεπιστημιακού επιπέδου, Μόρφωση και Δουλειά για όλους, δαπάνες για την Παιδεία, που να καλύπτουν πλήρως τις αυξημένες ανάγκες της.
Γιούλα Γκεσούλη
